بهشتيان ساده انديش

برخی از انسان ها خود را زرنگ و کیس می دانند، و بیش از اندازه پیچیده فکر و عمل می کنند. از قدیم گفته اند: سخت می گیرد جهان بر مردمان سخت کوش. این افراد به دلیل آن که خیلی به خود و توانمندی های خویش باور دارند، دنبال مکر و چاره جویی می روند و کید می ورزند تا با کم ترین هزینه بیش ترین سود را ببرند؛ اما این مکاری به سبب اعتماد بیش از اندازه به علم و عمل خود، موجب می شود تا بیش تر خطر کنند و در نتیجه هم بیش تر ضرر کنند. چنان که قارون و قارونی ها این گونه به خود و علم مدیریت اقتصادی خویش دل بسته و سقوط کردند.(قصص، آیه 78؛ زمر، آیه 49)

از آیات و روایات به دست می آید مدعیان علم در لبه پرتگاه دوزخ حرکت می کنند و به سادگی در دوزخ می افتند؛ اما انسان های ساده و غیر پیچیده، هفتاد ذراع از پرتگاه دوزخ دور هستند و اگر اشتباهی بکنند اشتباهات ایشان جزو گناهان صغیره بوده و به سادگی هم قابل جبران است حتی اگر توبه نکنند؛ زیرا خداوند گناهان کوچک را به شرط ترک کبیره خودش می بخشد.(نساء، آیات 31 و 32) البته خداوند گناهان کبیره را نیز با توبه می بخشد، ولی این افراد ساده اصلا پیچیده و خطرپذیر نیستند تا سراغ گناهان بزرگ و کبیره بروند تا نیازی به توبه باشد.

این افراد چون مدعی علم نیستند و ادعای هم ندارند، تنها چشم و گوششان به سوی عالمان است و هر چه آنان می گویند اینان عمل می کنند. این گونه است که آنان اهل عمل می شوند و همین عمل آنان را نجات می دهد. از این روست که در روایت آمده است: أَکْثَرُ أَهْلِ الْجَنَّةِ الْبُلْه‌؛ بیش ترین اهل بهشت ساده دلان هستند. اینان سست خرد ،کم اندیشه و ناتوان در رای هستند ولی با عمل خودشان به بهشت می روند.

البته عالمان اگر اهل خشیت باشند وقتی به بهشت می روند در درجات عالی بهشت قرار می گیرند؛ زیرا درجات به معرفت است و اهل خشیت به سبب آگاهی نسبت به خدا در برابر عظمت الهی خاشع و خاضع می شوند و این گونه است که ترس ایشان از نوع عالمانه و عبادت ایشان حتی می تواند محبانه باشد اگر خائفانه نباشد؛ در حالی که ساده اندیشان عبادتی از سر طمع دارند نه خوف و خشیت حبی.