همسوکردن دنيا با آخرت

انسان در دنیا زندگی می کند و زندگی دنیا چیزی جز لهو و لعب نیست: إِنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ(محمد، آیه 36؛ بقره، آیه 178؛ عنکبوت، آیه 64) البته در یک تقسیم تفصیلی به پنج قسم تقسیم می شود؛ چرا که زینت و تفاخر و تکاثر در مال و فرزند نیز به همین دو اصل لهو و لعب باز می گردد.(حدید، آیه 20)

البته انسان باید زندگی دنیا را در مسیر قرار دهد که بیرون از لهو و لعب باشد. برای تحقق این امر باید آن را با آخرت پیوند زند؛ زیرا دنیا در این صورت مزرعه آخرت و کشتزار آن خواهد شد. امیرمومنان امام علی(ع) وقتی فعالیت های کشاورزی می کرد، این کار را می کرد و برای این که هرگز جهت آخرتی از یاد نرود، ذکری را بر زبان می راند.

در قضاوت های امیرمومنان امام علی(ع) در باره اختلاف دو مادر نسبت به نوزاد دختر و پسری آمده است که عمر برای حل مشکل نزد امیرمومنان (ع) به نخلستان می رود و او را در حالتی می بیند که پا بر بیل گذاشته و با هر بیلی زدن این ذکر قرآنی را بر زبان می راند: فوجدناه فی حائط له یرکل فیه على مسحاة و یقرأ «أَ یَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدىً» و یبکی، فأمهلوه حتّى سکن ثمّ استأذنوا علیه فخرج الیهم و علیه قمیص قد نصف أردانه؛ پس او را در باغی با دیوار یافتیم که برای او بود. در آن باغ با بیل شخم می زد و هنگام لگد زدن بر بیل این آیه را می خواند: آیا انسان گمان می کند که بیهوده رها می شود.(قیامت، آیه 36) و می گریست. پس مهلت دادند تا آرام گرفت. سپس برای ورود اذن گرفتند. پس ایشان به سوی آنان خارج شد در حالی که بر او پیراهنی بود که دهانه آستین گشادش را با نخ بسته و نصف کرده بود .(سفینة البحار، شیخ عباس قمی، ج 7، ص 322)

گفتنی است که اردان به آستین گشادی گفته می شود که بخشی مانند جیب داشت و در آن سکه و چیزی را نگه داشته و مخفی می کردند. به نظر می رسد که آن حضرت(ع) در هنگام کشاورزی آن آستین را با نخ بسته یا دو نیم کرده بود تا آسان تر بیل بزند.