راه حل مشکلات و روزي بي تدبير

بر اساس آموزه های قرآنی ایمان به خدا و آخرت همراه با تقوای همیشگی الهی و توکل، راه بهره مندی از روزی  غیر برنامه ریزی شده و حل مشکلات است بی آن که انسان به کسی یا چیزی دیگر نیاز داشته باشد. خداوند به صراحت می فرماید: مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا ؛ آن کس که به خدا و روز بازپسین ایمان دارد داده مى ‏شود و هر کس از خدا پروا کند، خدا براى او راه بیرون‏شدنى قرار مى‏ دهد و از جایى که حسابش را نمى ‏کند و گمانش را نمی برد، به او روزى مى ‏رساند و هر کس بر خدا اعتماد کند او براى وى بس است‏ خدا فرمانش را به انجام‏رساننده است به راستى خدا براى هر چیزى اندازه‏ اى مقرر کرده است.(طلاق، آیات 2 و 3)

در حقیقت انسان گاهی برای کسب روزی برنامه ریزی می کند و تبدیری می اندیشد که به آن هم می رسد؛ اما بهترین روزی آن است که بی تدبیر و برنامه ریزی انسانی به انسان می رسد. در این آیه تعبیر به عدم احتساب شده است، یعنی روزی از جایی می آید که تدبیری برای آن اندیشه نشده و گمانه ای بدان ندارد؛ یعنی از جایی روزی می آید که هیچ گمانی ندارد که از مسیر و اسباب به انسان چیزی برسد. البته آیه نمی گوید که روزی بی حساب و کتاب است، بلکه برای هر چیزی حساب و کتاب دقیقی است و خداوند برای هر چیزی مقدرات و اندازه ای مشخص کرده که بیش از آن نمی آید. پس سخن از روزی بی تدبیری است که انسان گمان ندارد از آن جا به او چیزی برسد.

امام صادق(ع) می فرماید: إنّ اللّهَ عزّ و جلّ جَعَلَ أرزاقَ المؤمنینَ مِن حیثُ لا یَحتَسِبُونَ ، و ذلکَ أنَّ العَبدَ إذا لَم یَعرِفْ وَجهَ رِزقِهِ کَثُرَ دُعاؤهُ ؛ خداوند عزّ و جلّ روزى مؤمنان را از جایى مى رساند که فکرش را هم نمى کنند ؛ علّتش هم این است که وقتى مؤمن نداند روزى اش از کجا خواهد رسید، زیاد دعا مى کند .( الکافی ، ج  5 ص 84، حدیث 4 ؛ نیز ج 1، ص 83، حدیث 5)

امام سجاد(ع) در دعای خویش از خداوند می‌خواهد: خدایا! بر محمد و آل او درود فرست و مرا از کسب روزی همراه با رنج، بی‌نیاز گردان و از جایی که گمان نمی‌رود، روزی‌ام ده، تا به خاطر طلب روزی، از عبادت تو باز نمانم و بار سنگین مشکلات کسب روزی را به دوش نکشم. (صحیفه سجادیه، از دعای 20)