حکومت امام زمان(عج) در غيب

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، در زمین هماره خلیفه کامل الهی مستقر است و زمانی که خلیفه الهی از زمین برود، قیامت می شود. این بدان معناست که امروز امام زمان(عج) خلیفه الهی بر زمین است.

هم چنین از نظر آموزه های قرآنی، حکومتی مشروعیتی اسلامی می یابد که تحت ولایت خلیفه الهی قرار داشته باشد. بر این اساس، هر حکومتی دیگر، غاصب و باطل است و از مصادیق طاغوت شمرده می شود؛ زیرا امر میان دو چیز می گردد: ولایت الله و ولایت طاغوت. پس وقتی ولایت الله نباشد ولایت طاغوت خواهد بود.(بقره، آیات 256 و 257)

در زمان غیب معصوم(ع) ولایت مشروعیت می یابد که ولیّ و حاکم آن، دارای ویژگی های عمومی مرجعیت باشد که عبارت است: فَأمّا مَن کانَ مِن الفُقَهاءِ صائنا لنفسِهِ حافِظا لِدینِهِ مُخالِفا على هَواهُ مُطِیعا لأمرِ مَولاهُ فلِلعَوامِّ أن یُقَلِّدُوهُ ؛ پس اما از فقیهان کسی که از نفس خویش صیانت و از دین خویش حفاظت کرده و مخالف هواهای نفسانی و مطیع اوامر مولا و خدایش باشد، پس بر عوام است که از ایشان تقلید کنند.(الاحتجاج ، طبرسی، ج 2، ص 510، حدیث 337)

امروز هر کاری از سوی رهبری و نائب امام زمان(عج) انجام می شود، در حقیقت تحت رهبری و حکومت امام زمان(عج) است.

البته کارهایی که درست و در چارچوب شریعت انجام می شود و پیروزی های میدانی و غیر میدانی کسب می شود؛ اما کارهایی که به شکل بد و یا ستمگرانه انجام می شود، منسوب به خود رهبری و نائب امام خواهد بود؛ زیرا همان طوری که خدا می فرماید منشای قوت خدا است، ولی کارهای بد منسوب به خود انسان است:مَا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَکَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِکَ؛ هر چه از خوبیها به تو مى ‏رسد از جانب خداست و آنچه از بدى به تو مى ‏رسد از خود توست.(نساء، آیه 79)

پس قوت و قدرتی که رهبری دارد از سوی خدا و امام(ع) به ایشان داده شده است و کار خیری که انجام می دهد از آنان است؛ اما کارهای بد منسوب به رهبری بوده و امام(ع) از آن پاک و مبرا است.

به سخن دیگر، رهبری امانتی در دست ایشان است و باید آن را به عنوان امین حفظ کرده و به درستی به کار گیرد. اگر خلاف آن عمل کند، در حقیقت در امانت خیانت ورزیده است. از نظر قرآن، چنین کسی ظالم به خود است. از آن جایی که ظلم و ظالم و مظلوم سه ضلعی است، نمی تواند خود شخص نسبت به خودش ظلم کند، پس ظالم کسی و مظلوم کسی دیگر است. از آیات به دست می آید که جنبه وجه اللهی و یلی الربی انسان همان جنبه امانی است که در اختیار انسان است و این جنبه وجه الخلقی انسان است که به شکل مالکانه در آن جنبه امانی تصرف غیر جایز می کند که مصداق خیانت در امانت و ظلم خواهد بود. پس هر انسانی با خیانت در امانت به جنبه امانی نفس خویش ظلم می کند.

به هر حال، هر کار خیری منسوب به امام (عج) است و باید در پیام ها از ایشان تشکر و قدرانی کرد و تبریک و تهنیت فرستاد و در کارهای شر خود را مقصر دانست.

البته گاه رهبری نسبت به زیر دستان آگاهی به خیانت و ظلم دارد، ولی به دلایلی چون مصلحت و حکمت اقدامی نمی کند؛ چنان که حضرت امیرمومنان (ع) نسبت به شریح قاضی این گونه عمل می کرد یا در مواردی دیگری که به حکمت و مصحلت عمل می کرد. اصولا اقدام به حکمت و مصلحت در بسیاری از موارد لازم و ضروری است؛ چنان که خدا به مصلحت و حکمت و به حلم خویش از مجازات کافران و گناهکاران در دنیا چشم می پوشد و مجازات آنان را به آخرت می اندازد و امهال و تمهیل می کند، با آن که می تواند آنان را در همین دنیا تنبیه و مجازات کند(طارق، آیه 17؛ هود، آیه 122؛ سجده، آیه 30 و آیات دیگر)؛ زیرا حکمت و مصلحت اقتضا می کند که در این امور این گونه عمل شود.