ارتباط تن و روان

بر اساس آياتي از قرآن از جمله آيه 5 سوره حج و آيه 14 سوره مومنون، تاثير تن بر روان بسيار شگفت انگيز و بسيار مهم و اساسي است؛ زيرا اين تن تا زماني که به بلوغ نهايي نرسيده باشد، روان تحقق و حقيقت خارجي نمي يابد. خداوند از فرآيند رشدي تن از نطفه تا گوشت جويده و مانند آن ها سخن به ميان مي آورد. وقتي تن به بلوغ کامل رسيد، در آن صورت، از سوي خداوند «انشاء خلقا آخر» انجام مي شود. در حقيقت در تماميت و کماليت تن است روان شکل مي گيرد که خود يک تحول باور نکردني همانند تبدل کم به کيف است؛ از اين روست که قرآن از آن ، به انشاء خلقا آخر يعني ايجاد خاص با خلقتي ديگر تعبير مي کند. پس خلقتي در مقام بدن و تن انجام شده و آفرينش و خلقتي ديگر در مقام روان.

نکته کليدي در اين آيات ، تاکيد بر اين مطلب است که با بلوغ تن، بستري براي آفرينش روان پديد مي آيد. پس ديگر آن تن ، آن تن سابق نخواهد بود؛ بلکه داراي رواني است که همان روح دميده الهي در فرد است.(سجده، آيه 9)

اين مجموعه که با آن نوعي ترکيب است، ولي اگر به دقت نگريسته شود از نوعي بساطت و وحدت نيز سود مي برد؛ زيرا تن هرگز بدون روان و روان هرگز بدون تن نخواهد بود، بلکه هماره نياز به تن دارد؛ هر چند که اين نياز به تن در عوالم مختلف فرق مي کند؛ زيرا تن در هر عالمي از عوالم فرق مي کند. به سخن ديگر، آن چه روان نياز، نياز به جسم است تا اعمال خودش را بدان انجام دهد. اين جسم در هر عالم و جهاني با جهان ديگر فرق دارد. از اين روست که در آيات قرآن از واژه امثال استفاده مي شود تا اين تفاوت و فرق تبيين شود.(واقعه، آيات 60 و 61) انسان در عالم برزخ و عالم قيامت تن و جسمي مناسب با آن عوالم دارد. در عالم برزخ، از جسم مثالي و در آخرت از جسم اخروي برخوردار است.