تغشيه نوراني و تغشيه ظلماني

در آیات قرآنی از دو نوع غشاوه یاد می شود: 1. نورانی ؛ 2. ظلمانی.

غشوه همان پوشش است. غشاوه پرده ای است که بر چیزی می افتد؛ مانند پرده ای که بر چشم می افتد(جاثیه، آیه 23؛ بقره، آیه 7). در فرهنگ عربی به پوشش شب، سرپوش، کوری و پرده آن، بیهوش شدن که پرده ای بر ادراک آدمی است، حالت غشی و غشاوه می گویند.

نزدیک به همین واژه می توان در اشتقاق کبیر به غشّ اشاره کرد که پوشاندن به قصد فریب است مانند مخلوط کردن آب به شیر. 

از نظر قرآن، این پوشش و پرده ای که بر چیز می افتد می تواند ظلمانی یا نورانی باشد.

تغشیه ظلمانی کارهایی است که برخی از افراد ظالم و مشرک انجام می دهند و آنان را گرفتار می کند: أَوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُجِّیٍّ یَغْشَاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ سَحَابٌ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ یَدَهُ لَمْ یَکَدْ یَرَاهَا وَمَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِنْ نُورٍ؛ یا کارهایشان مانند تاریکیهایى است که در دریایى ژرف است که موجى آن را مى ‏پوشاند و روى آن موجى دیگر است و بالاى آن ابرى است تاریکیهایى است که بعضى بر روى بعضى قرار گرفته است هر گاه غرقه دستش را بیرون آورد به زحمت آن را مى ‏بیند و خدا به هر کس نورى نداده باشد او را هیچ نورى نخواهد بود.(نور، آیه 40) هم چنین عذابی که برخی از اقوام بدان گرفتار شدند: فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى؛ پوشاند آنها را آنچه پوشاند.(نجم، آیه 54)

غشاوه ظلمانی همان حجاب ظلمانی و همانند پوششی است که ماه را در هنگام خسوف می گیرد و اجازه نمی دهد تا نور ماه دیده شود.

غشاوه نورانی همان حجاب نورانی همانند نورانیت آفتاب است که اجازه نمی دهد تا جرم خورشید دیده شود، یا همانند حالتی است که ماه شب های بدر در هنگام روز در برابر خورشید به خود می گیرد؛ زیرا با آن که ماه در آسمان است، ولی نور شدید خورشید اجازه رویت و دیدن را نمی دهد. در حقیقت تحت شعاع نور خورشید در حجاب و غشاوه می رود؛ چنان که سدره منتهی نیز به نورانیت تجلیات الهی این گونه شد. خداوند می فرماید:إِذْ یَغْشَى السِّدْرَةَ مَا یَغْشَى؛ آنگاه که درخت‏ سدر را آنچه می پوشاند که می پوشاند.(نجم، آیه 16)